Khi lắp ráp các kết cấu cơ khí hay công trình xây dựng, việc đảm bảo lực siết bu lông đúng tiêu chuẩn đóng vai trò quan trọng trong độ bền và an toàn của mối ghép. Nếu lực siết quá nhỏ, bu lông có thể bị lỏng, gây mất ổn định, trong khi lực siết quá lớn có thể làm hư hỏng ren hoặc gãy bu lông. Vậy lực siết bu lông là gì, cách tính toán và áp dụng như thế nào để đạt hiệu quả tối ưu? Hãy cùng Niag tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Lực siết bu lông là gì?
Lực siết bu lông (hay còn gọi là mô men xoắn) là lực tác động lên bu lông khi nó được siết chặt, nhằm tạo ra ứng suất căng ban đầu giữa các bề mặt mà bu lông kết nối. Khi lực này đủ lớn, nó sẽ giữ cho các chi tiết máy không bị tách rời do tác động của các lực bên ngoài. Đặc điểm của lực siết bu lông gồm:
- Đơn vị đo: Lực siết bu lông thường được đo bằng đơn vị Newton mét (Nm), phản ánh mô-men xoắn do dụng cụ cầm tay hoặc máy siết bu lông tạo ra.
- Tác dụng: Mô men xoắn này giúp duy trì độ ổn định và an toàn cho các mối ghép, ngăn ngừa tình trạng lỏng lẻo hoặc hư hỏng.
- Yếu tố ảnh hưởng: Kích thước, loại bu lông, chất liệu và điều kiện làm việc sẽ ảnh hưởng đến lượng lực cần thiết để siết chặt bu lông.
Tại sao cần nắm rõ lực siết bu lông?
Lực siết bu lông là một yếu tố thiết yếu trong kỹ thuật cơ khí, đóng vai trò quyết định đến độ bền và an toàn của các mối ghép. Đúng tiêu chuẩn lực siết bu lông giúp phân bổ lực đồng đều giữa các bề mặt tiếp xúc, ngăn ngừa sự dịch chuyển của các bộ phận trong quá trình hoạt động. Tầm quan trọng của lực siết bu lông:
- Đảm bảo độ bền: Lực siết đúng giúp tạo ra ứng suất căng, tăng khả năng chịu tải và độ bền cho các kết cấu.
- Ngăn ngừa sự dịch chuyển: Khi lực siết đủ mạnh, các bộ phận sẽ không bị tách rời do tác động của các lực bên ngoài, giữ cho hệ thống hoạt động ổn định.
- An toàn: Nếu lực siết không đạt yêu cầu, hệ thống có thể mất ổn định, dẫn đến hư hỏng hoặc tai nạn nghiêm trọng.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Sử Dụng Khóa Cửa Điện Tử Đúng Chuẩn Nhất Hiện Nay
Tiêu chuẩn lực siết bu lông hiện nay
Lực xiết bu lông trong cơ khí và công nghiệp phải tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế và quốc gia để đảm bảo an toàn và chất lượng. Dưới đây là một số tiêu chuẩn quan trọng liên quan đến lực xiết bu lông:
Tiêu chuẩn Việt Nam
Tiêu chuẩn Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn cho các sản phẩm cơ khí, đặc biệt là trong lĩnh vực bulong và đai ốc, bao gồm:
TCVN 1916:1995
- Quy định về yêu cầu kỹ thuật đối với bulông, vít, vít cấy và đai ốc.
- Cấp bền của bu lông được phân loại từ 4.6 đến 12.9, với đường kính từ M5 đến M64.
- Cung cấp bảng tra lực siết bu lông dựa trên cấp bền và đường kính, giúp kỹ sư xác định lực siết cần thiết cho từng loại bu lông.
TCVN 8298:2009
- Áp dụng cho các công trình thủy lợi, quy định yêu cầu kỹ thuật trong chế tạo và lắp ráp thiết bị cơ khí, kết cấu thép.
- Chỉ rõ lực siết cần thiết cho các loại bu lông trong xây dựng và lắp đặt thiết bị.
Tiêu chuẩn quốc tế
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế là cần thiết để đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu chất lượng và an toàn trên thị trường quốc tế.
ISO 898-1
- Quy định về các yêu cầu cơ bản đối với bulong và đai ốc bằng thép cacbon và thép hợp kim.
- Cấp bền được phân loại từ 4.6 đến 12.9, tương tự như tiêu chuẩn lực siết ốc Việt Nam.
ASTM A325
- Quy định về bu lông cường độ cao dùng trong kết cấu thép.
- Cung cấp thông tin chi tiết về lực siết cần thiết cho các loại bulông này, thường được sử dụng trong xây dựng cầu và các công trình lớn.
DIN 933
- Tiêu chuẩn của Đức quy định về lực siết bulông có đầu hình tròn.
- Bao gồm thông số kỹ thuật về kích thước, vật liệu và lực siết, cung cấp bảng tra lực siết dựa trên cấp bền và kích thước của bulông.
Xem thêm: Dấu Hiệu Giảm Xóc Ô Tô Bị Hỏng – Sửa Chữa Giảm Xóc Ô Tô Ở Đâu Chất Lượng, Giá Tốt
Cách tính lực siết bu lông đúng chuẩn
Để xác định lực siết bu lông chính xác, chúng ta sử dụng công thức tính mô-men xoắn, liên quan đến các yếu tố như hệ số ma sát, đường kính danh nghĩa của bu lông và lực căng cần thiết. Công thức tính lực siết bu lông được thể hiện như sau:
T = K x D x F
Trong đó:
- T: Mô-men xoắn (Newton mét – Nm) cần thiết để siết bu lông.
- K: Hệ số ma sát, thường nằm trong khoảng từ 0.15 đến 0.25, tùy thuộc vào loại bu lông và điều kiện bề mặt (bôi trơn hoặc không bôi trơn).
- D: Đường kính danh nghĩa của bu lông (mét).
- F: Lực siết (Newton – N), là lực căng tạo ra khi siết bu lông.
Hướng dẫn tra bảng lực siết bu lông
Để tra cứu lực siết bu lông chính xác, bạn chỉ cần xác định độ bền của bu lông. Quá trình này khá đơn giản và có thể thực hiện theo các bước sau:
- Xác định đường kính và độ bền: Bắt đầu bằng cách xác định đường kính của bu lông, sau đó tìm độ bền tương ứng.
- Sử dụng bảng tra lực siết bu lông: Từ cột đường kính, kéo thẳng theo chiều ngang cho đến cột độ bền của bu lông. Tiếp theo, từ cột độ bền, kéo thẳng xuống.
- Lấy lực siết tiêu chuẩn: Tại ô giao nhau giữa hàng thẳng và hàng ngang, bạn sẽ tìm thấy lực siết tiêu chuẩn cho bu lông đó.
- Chọn thiết bị: Dựa vào lực siết tiêu chuẩn đã tra được, bạn có thể chọn thiết bị siết có lực siết phù hợp.
Xem thêm: Camera IP Wifi Là Gì? Cấu Tạo, Đặc Điểm Và Các Lưu Ý Khi Lắp Đặt
Kim Khí Tiến Thành – Đơn vị sản xuất và cung cấp bu lông chất lượng cao
Kim Khí Tiến Thành là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp bu lông chính hãng tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành cơ khí, công ty cam kết mang đến cho khách hàng các sản phẩm bu lông chất lượng cao, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước. Tất cả bu lông đều được sản xuất từ nguyên liệu tốt nhất, trải qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt để đảm bảo độ bền và an toàn.
Kim Khí Tiến Thành cung cấp đa dạng loại bu lông với các kích thước, vật liệu và cấp bền khác nhau, bao gồm bulong inox 304, bulong neo M30, bulong móc cẩu, bulong chịu lực, bulong nở sắt, bulong M22,… phù hợp với nhu cầu sử dụng trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp, xây dựng và cơ khí.
Ngoài chất lượng sản phẩm, Kim Khí Tiến Thành còn nổi bật với giá cả cạnh tranh và dịch vụ khách hàng tận tâm. Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp của công ty luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ khách hàng trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất. Công ty hiểu rằng sự hài lòng của khách hàng là thành công lớn nhất, vì vậy luôn nỗ lực không ngừng để cải tiến và đáp ứng tốt nhất mọi yêu cầu. Đến với Kim Khí Tiến Thành, khách hàng sẽ tìm thấy giải pháp tối ưu cho nhu cầu bu lông của mình, đảm bảo an toàn và hiệu suất trong mọi công trình.
Thông tin liên hệ:
- Website: https://kimkhitienthanh.com/
- Số điện thoại: 0933 937 577
- Địa chỉ: Tổ 1, KP. Tân Lộc, P. Phước Hòa, TX. Phú Mỹ, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu
Trên đây là những thông tin quan trọng giúp bạn hiểu rõ về lực siết bu lông và cách áp dụng đúng trong thực tế. Việc đảm bảo lực siết phù hợp không chỉ giúp tăng độ bền của mối ghép mà còn hạn chế các rủi ro về an toàn trong quá trình sử dụng. Để đạt hiệu quả cao nhất, hãy luôn tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và sử dụng dụng cụ đo lực siết chính xác.
Xem thêm: Ngói Âm Dương Là Gì? Chi Phí Và Cách Lợp Ngói Âm Dương
